KALIBRI PUŠAKA SAČMARA

Kalibar puške je prečnik duše cijevi. Kalibre kod lovačkih pušaka sačmarica
utvrdili su Englezi po brojevima koji označavaju kalibre, a označeni su sa

2 – 4 – 8 – 10 – 12 – 14 – 16 – 20 – 24 - 28 – 32 – 36.
Ovi brojevi u stvari pokazuju koliko se komada jednakih olovnih kugli datog prečnika cijevi (kali-
bra) može izliti iz jedne funte olova. To znači da ako se iz funte olova mogu izliti
samo 2.kugle, prečnik će biti označen sa 2, a ako se iz funte olova može izliti 12
jednakih kugli, prečnik te kugle biće označen sa 12, odnosno ako se iz funte izlije 20
jednakih kugli kalibar kugle će biti označen sa 20 itd.
Puške najvećeg kalibra, kao što je 2 ili 4 korišćene su za lov divljih pataka i
gusaka u jatima. Danas se veoma rijetko mogu naći u upotrebi, a takođe veliki kalibri 8 i 10
su imali istu namjenu i vrlo rijetko se koriste u Americi.Puške kalibara 12-16 i 20
spadaju u kategoriju najzastupljenijih kaliba-
ra širom svijeta, dok su puške kalibara
28–32 i 36 dosta rijetke, mada ih još
možemo naći u upotrebi i koriste ih lovci koji su ”zaljubljeni” u male kalibre i lakše puške.
Tablica sa oznakama kalibra sačmara izraženim u milimetrima
Kalibar cijevi 4 8 10 12 16 20 28 32 36/410
Prečnik u mm 23,4 20,8 19,3 18,2 16,8 15,7 13,8 12,7 10,2
Kalibar 36se u Americi označava kao 410(0,410 inča)        
Od kalibra sačmarice zavisi količina sačme koju sadrži metak i teorijski su
uvijek efikasniji veći kalibri, a od količine sačme zavisi širina sačmenog snopa
kao i efikasniji domet. Posljednjih decenija naročito je povećana proizvodnja
magnum kalibara za koje se koriste meci sa čaurom od 76 mm u kojoj staje
veća količina baruta i sačme u odnosu na standardne dužine. Neophodno je
napomenuti da je dužina ležišta metka označena na cijevi granica dužine čaure
koja se smije upotrijebiti, a samim tim magnum municija za sačmarice se može
upotrijebiti samo u cijevima sa ležištem 76 mm i naravno ojačanim mehaniz-
mom bravljenja i zidovima cijevi. Municija normalnih kalibara se smije upotri-
jebiti u magnum puškama istih kalibara. Ovo je veoma važna napomena jer bi
nepažljiv lovac korišćenjem magnum municije u standardnoj pušci mogao da
dovede u opasnost ne samo sebe i svoje oružje nego i druge ljude u okolini.
Posljednjih nekoliko godina proizvode se puške super magnum sa ležištima od
89 mm. Municija za ovakve puške je specijalna i može se upotrijebiti samo u puškama
koje su načinom bravljenja i dužinom ležišta predviđene za njenu upotrebu a u sebi
sadrže čak do 50 grama sačme. Puške za ovu vrstu municije proizvode se u više kali-
bara, ali su u odnosu na standardne više ojačane pa samim tim i teže tako da za sada
nemaju veliku primjenu u lovu. Takođe, imamo i novitete iz Italije gdje se pojavila
municija za efikasan domet sačmenog snopa do 120 m pa i više, što je za normalnu
pa i mangum municiju nezamislivo. To je municija koja ima specijalnu konstrukciju
u kojoj je sačmeno punjenje raspodijeljeno u dvije plastične korpice otvorima okre-
nutim jedan prema drugom, tako da se sačma iz prve normalno okrenute korpice
koja se uz čep rasipa sta ndardno do 50 m a sačma iz druge korpice (na vrhu metka)
je okrenuta za 180 stepeni i leti sa dnom korpice unaprijed sve do oko 70 m daljine
kao kompaktan projektil, da bi tek tada poslije okreta sačma nastavila sama šireći
se tek od tog momenta u narednih pedesetak metara. Tako ustvari postoje 2 snopa
koja se javljaju jedan iza drugog odnosno je
dan poslije drugog. Sačmeno punjenje
sadrži preko 50 grama kuglica pa bi puška standardne težine postala pravi aparat za
nemilosrdno udaranje o rame i obraz, za ovakvu vrstu municije trebala bi puška koja
je teška oko 5kg ali je sigurno da ne postoji ni jedan lovac koji bi sa takvom puškom
rado lovio. Normalno, preporuka lovcima je da koriste oružje za lov standardnih
karakteristika, sa normalnom municijom koja proizvodi u cijevi pritisak od 400 do
650 bara. Time će i lov predstavljati pravo zadovoljstvo